Παναγιώτη Νούνη: Bιβλιοπαρουσίαση #011, Τόλμησε να είσαι ευτυχισμένος, των Ichiro Kishimi & Fumitake Koga, εκδόσεις: Ψυχογιός.

 

Bιβλιοπαρουσίαση #011, Τόλμησε να είσαι ευτυχισμένος (Shiawese Ni Naru Yuki – ΤΗΕ COURAGE TO BE HAPPY), των Ichiro Kishimi & Fumitake Koga, μετάφραση: Λητώ Ανδρέου, επιμέλεια κειμένου: Κατερίνα Δουρίδα, Αθήνα 2020, εκδόσεις: ΨΥΧΟΓΙΟΣ, σσ. 315.

 

Ένα ζήτημα που απασχόλησε τον γράφοντα, ολίγο πρό της πανδημίας και κατά την περίοδο της πανδημίας, είναι το ζήτημα της ευτυχίας των ανθρώπων. Έτσι συναποφασίσαμε μια φορά και έναν καιρό μαζί με την πρώην πολύτιμη φίλη και εκλεκτή συνεργάτιδα μας κ. Ιωάννα Κατσιμίγα (Σύμβουλο ψυχικής υγείας), εξ αρχής της πανδημίας να συνδημιουργήσουμε βάσει των πηγών ένα (και μετά εν εξελίξει του 2020-2021 συνδημιουργήσαμε ακόμα 7-8) πρωτότυπο Σεμινάριο Ψυχολογίας & Φιλοσοφίας, ώστε εξ αρχής να το παρουσιάσουμε δωρεάν και εξ αποστάσεως με ασύγχρονα τεχνολογικά μέσα λόγω των υποχρεωτικών εγκλεισμών, και ετεροχρονισμένα να το συμπαρουσιάσουμε και δια ζώσης εν Αθήναις, όπερ και εγένετο.

Ένα πρώτο συγγραφθέν σεμινάριο μας, ήτο το Σεμινάριο «η Ψυχολογία & Φιλοσοφία της Ευτυχίας (ή της Ευδαιμονίας)» εκ του οργανισμού Psycho-Logic.GR, το οποίο είχε σημαντική προσέλευση τηλεθεατών και ακροατών από διάφορες γωνιές της γης, ενώ κατά τις γραπτές αξιολογήσεις και κριτικές των συμμετεχόντων/ουσών σε ειδική φόρμα φαίνεται να είχε σημαντική επιτυχία λόγω της διεπιστημονικής δομής και της πολυεπίπεδης γνώσης που προσφέρθηκε άπλετα στο κοινό μας.

Βέβαια, απώτερος στόχος και σκοπός των σεμιναρίων αυτών ήταν να τρυγήσουμε σαν εκλεκτικές μέλισσες την βασική και θεμελιώδη φιλοσοφική και ψυχολογική γνώση και γύρη που υφίσταται από την σύγχρονη-νεώτερη και αρχαία βιβλιογραφία. Λόγω της δημιουργίας Σεμιναρίων και δοκιμίων για διάφορα ζητήματα περνώ αρκετό χρόνο σε βιβλιοπωλεία και βιβλιοθήκες, ώστε να εντοπίσω σημαντικά βιβλία για την θεματολογία που με ενδιαφέρει. Είναι αληθές, παράλληλα, ότι στα βιβλιοπωλεία πλέον, έχει γίνει της μοδός μία ακατάσχετη μανία ποσοτικής εκδόσεων με  βιβλία αυτοβελτίωσης (που κατά κόρον φαίνεται να αυτοβελτιώνουν μονάχα το Εγώ των αναγνωστών τους), συμβουλευτικής και ψυχολογίας, που πλασάρονται για λόγους μάρκετινγκ και εμπορευματοποίησης (επί τη βάσει της ισχυράς οικονομικής βιομηχανίας στα περί της Ψυχολογίας, Αυτοβελτίωσης και Συμβουλευτικής) με τον πιασάρικο τίτλο περί της ευτυχίας, ενώ συνήθως γράφουν τα πέριξ της ευτυχίας.

Έχω ζαλιστεί, κυριολεκτικά, αφού έπαθα σόκ και δέος, με την πληθώρα ποσότητα βιβλίων που κυκλοφορεί, ιδιαζόντως για το θέμα της ευτυχίας, αλλά στην πραγματικότητα στην δική μου οπτική, όσο μιλούμε και γράφουμε ανά το παγκόσμιο στερέωμα περί της ευτυχίας, φαίνεται να είναι ηχηρά απούσα από την καθημερινότητα και τον βίο και την πολιτεία των ανθρώπων, εξ ού και η ακατάσχετη και αδιάκριτη εγωτική μανία μας προς αναζήτηση πάσης θυσίας της ευτυχίας, που θεωρούμε άτοπα και αυθαίρετα ότι βρίσκεται κάπου εκεί έξω.

Παρ΄ όλα αυτά και δια αυτά που προλογικά αναφέραμε, θα ήθελα να σταθώ σε ένα ιδιαίτερο βιβλίο, το οποίο φαίνεται να έχει γίνει «μπεστ σέλερ» στην Ιαπωνία και στην Νότια Κορέα, αφού έχει πωλήσει μέχρι στιγμής πέραν του 1.000.000 αντίτυπα. Το εν λόγω περισπούδαστο βιβλίο αυτό έχει γραφεί από τους Ιάπωνες Ichiro Kishimi & Fumitake Koga, όπου έχουν ιδιαίτερη ειδίκευση στην Αρχαιοελληνική Κλασική Φιλοσοφία, με ιδιαίτερη έρευνα στην φιλοσοφία του Πλάτωνος, οι οποίο παράλληλα είναι σημαντικοί ερευνητές και ειδικοί της Ατομικής Ψυχολογίας του Αντλέρ, αφού είναι σημαντικά μέλη της Ιαπωνικής Εταιρείας Αντλεριανής Ψυχολογίας.

Το εν λόγω βιβλίο, έχει την συστηματοποιημένη λογική δομή και ακολουθεί παρά πόδας την επιστήμη των επιστημών και την τέχνη των τεχνών, η οποία είναι η διαλεκτική τέχνη του Πλάτωνα, όπερ σημαίνει, ένας Μαθητής θέτει ερωτήματα, αντιρρήσεις, αμφιβολίες, ειρωνίες κ.λπ. έναντι ενός σοφού διδασκάλου και Φιλοσόφου, όπου ο δεύτερος μέσω της διαλεκτικής τέχνης μυεί τον μαθητή στα άδυτα της Ατομικής Ψυχολογίας του Αντλέρ.

Το πρώτο μέρος του βιβλίου, πραγματεύεται κυρίως: με το ζήτημα αν η Ψυχολογία του Αντλέρ έχει μεταφυσικό, μαγικό και θρησκευτικό υπόβαθρο. Αποσαφηνίζεται, πλήρως, η σχέση και διασύνδεση εκπαίδευσης των μικρών ανθρώπων μετά της συμβουλευτικής και προσδιορίζεται ο απώτερος σκοπός και στόχος αυτών που είναι στα περί της αυτονομίας των ατόμων. Άρα συνεπώς, είναι ένα πολύτιμο εγχειρίδιο, χειρουργικό εργαλείο, κατά την γνώμη μας, για πάσης φύσεως δασκάλους και καθηγητές, αλλά ιδιαίτερα θα είναι ωφέλιμο και για τους Συμβούλους ή ειδικούς σε ζητήματα ψυχικής υγείας. Αναλύονται παράλληλα το θέμα όπως, ποιος είναι ο βαθύτερος λόγος που δεν αλλάζουν εύκολα οι χαρακτήρες των ατόμων. Αναπτύσσεται το ζήτημα της αρετής του θάρρους και του σεβασμού, τα οποία είναι πράγματα μεταδοτικά. Και αναντίρρητα, ότι εκπαιδευτικοί, δάσκαλοι, καθηγητές και Σύμβουλοι ψυχικής υγείας, θα πρέπει να δείχνουν ιδιαίτερο (και πραγματικό) ενδιαφέρον για τα ενδιαφέροντα των άλλων.

Το δεύτερο μέρος, το οποίο μου κέντρισε το ενδιαφέρον, ασχολείται εκτενώς για τους λόγους που θα πρέπει από την παρωχημένη εκπαίδευση και υπάρχουσα εκπαιδευτική ψυχολογία των μικρών και μεγάλων ανθρώπων να καταργηθεί σταδιακά η ανταμοιβή και η τιμωρία τους. Αυτό το ζήτημα, σίγουρα, ενώ ακούγεται ελκυστικό ή και αρνητικά παράδοξο στην λογική του σημερινού υπερβολικά μυγιάγγιχτου και εύθικτου ανθρώπου, θα ξενίσει σίγουρα αρκετούς καλομαθημένους υπερφίαλους νάρκισσους και εγωκεντρικούς ανώριμους ανθρώπους, που έχουν ως μόνιμο και παγιωμένο καύσιμο (και το ομολογούν με ποταπό θράσος!) στην ζωή τους την ανταμοιβή, το καλόπιασμα και τις κολακείες. Σ΄ αυτό το σημείο, έγκειται, ίσως, και ο βαθύτερος προβληματισμός της Ατομικής Ψυχολογίας, για τις ακραίες προβληματικές συμπεριφορές (με κεντρικό γνώρισμα το ψυχολογικό αίσθημα κατωτερότητας) των ενήλικων ανθρώπων και των μαθητών.

Το τρίτος μέρος είναι άκρως ενδιαφέρον, καθότι αποσαφηνίζει το ακανθώδες ζήτημα ανταγωνισμού και συνεργασίας των μικρών και μεγάλων ανθρώπων, τα οποία όλα σχεδόν ξεκινούν από την παιδική τους ηλικία. Η ψυχολογία του Αντλέρ, επισημαίνει και επιμένει ότι θα πρέπει να καταργηθεί πάση θυσία στην συνεργατική στάση ζωής, ο έπαινος. Οι αδιάκριτες ανταμοιβές και οι έπαινοι στις σχέσεις, καλλιεργούν υποδόρια τον ύπουλο και μη υγιή ανταγωνισμό (ο οποίος ανταγωνισμός μεταξύ συμμαθητών, συμφοιτητών, συντρόφων και συνεργατών εκπηγάζει από το πάθος της ψυχικής ζηλοφθονίας και συνιστά την πυρηνική ασθένεια των σχέσεων αλλά και μεταξύ των μελών της κοινωνίας).

Συνεπώς, αν κανείς επιθυμεί να θεραπεύσει την νόσο του κακού ανταγωνισμού, θα πρέπει να καταπαύσει άρδην, εκείνο το εφαρμοσμένο άκριτα εκπαιδευτικό σύστημα που είναι εκ γενετής μαθημένος, να αλλάξει την συμπεριφορική και μιμητική νοοτροπία του, και να μη ανταμείβει αλλά ούτε να τιμωρεί εξ αρχής αδιακρίτως, ούτως ώστε να καταπνίξει εν τη γενέσει του τον ανταγωνισμό στους ανώριμους ψυχικά και συναισθηματικά ανθρώπους.

Όπου δεν επαινούν οι άνθρωποι σήμερα, θεωρείται κανείς αυτόματα ως σίχαμα, εξοστρακίζεται ύπουλα, δειλά, ανέντιμα, απαξιώνεται και μηδενίζεται οικτρά η ύπαρξή του από πρώην φίλους, συντρόφους και συνεργάτες. Θέλετε σχέσεις, παντοειδούς και πολυποίκιλες κοσμικές, ρηχές και επιφανειακές εξάπαντος πιασάρικες σχέσεις του πεζοδρομίου και των υπονόμων, άρχισε να επαινείς αδιακρίτως, και όλοι θα σε λατρεύσουν ωσάν μικρή θεότητα! Θες να ησυχάσεις και να γλυτώσεις από την γκρίνια των ανικανοποίητων και μίζερων ανθρώπων με συστηματικές τοξικές ενέργειες εις βάρος σου, και που έχουν ως καύσιμο για το Εγώ τους μοναχά τον έπαινο και τις κολακείες, κάνε το πείραμα δοκιμαστικά «ιν βίτρο», και παύσε να τους επαινείς για 2-3 ημερόνυχτα! Επέρχεται άμεσα και οριστικά το τέλος σου, με δύο συγκεκριμένους ακραίους ψυχοπαθολογικά τρόπους, είτε με επιθετική μανία είτε με παγερή αδιαφορία, απόδειξη της μύχιας σκληροκαρδίας και ανικανότητας κυρίως να αγαπήσουν τους εαυτούς τους, από ανθρώπους που μέχρι πρότινος υποτίθεται σε λάτρευαν και σε αγαπούσαν!...

Το τέταρτο και πέμπτο μέρος εν κατακλείδι είναι και ο υψιπετής και κορυφαίος λόγος που θα πρέπει όσοι διαβάζετε τις παρούσες γραμμές μου, να σπεύσετε άμεσα και να το αγοράσετε για να το μελετήσετε, έστω αυτά τα δύο τελευταία μέρη του βιβλίου. Για ποιόν λόγο να το πράξετε αυτό; Για τον λόγο του ότι κρύβεται ολόκληρη η φιλοσοφία και ψυχολογία της τέχνης και του μυστηρίου της ευτυχίας ή ευδαιμονίας των ανθρώπων.

Το εν λόγω κεφάλαιο, τα δύο τελευταία μέρη του βιβλίου δηλαδή, είναι σημαντικότατα καθότι αναπτύσσουν μεθοδικά την τέχνη της συμβίωσης και της συνεργασίας των ανθρώπων, αφού έχει ως ουσιώδη πυρήνα του το ζήτημα του έρωτα και της αγάπης. Ξεκινά από την εσωτερική χαρά, που δημιουργούν (είτε που τουλάχιστον θα έπρεπε να δημιουργούν) οι διαπροσωπικές σχέσεις των ατόμων. Αποσαφηνίζονται εννοιολογικά οι όροι πίστη και εμπιστοσύνη στο Άλλο άτομο. Ποια είναι επίσης, εκείνα τα βασικά καθήκοντα της ζωής των ανθρώπων κατά βάση της Ατομικής Ψυχολογίας του Αντλέρ. Το αξιοσέβαστο και η χρησιμότητα όλων των γνωστών επαγγελμάτων. Πώς ακριβώς χρησιμοποιούν οι άνθρωποι τις ικανότητές τους για να σχετίζονται κυρίως διαπροσωπικά και κοινωνικά. Πόσους στενούς φίλους έχει κανείς, και γιατί ορισμένοι δεν έχουν κανένα. Οι «μη σημαντικές» ημέρες και οι δοκιμασίες της ζωής, ενδυναμώνουν ουσιαστικά τις διαπροσωπικές σχέσεις έρωτα και αγάπης.

Δώσε πρώτος, για να σου δοθεί ό,τι επιθυμείς. Η αγάπη και ο έρως, ο έρως και η αγάπη, αναπτύσσονται στο γόνιμο χωράφι της απλότητας και αγαθότητας των ατόμων, ανεξαρτήτως της αναπτύξεως τινών ζιζανείων.

Η επιλογή της ζωής, στην συχνότητα του έρωτα και της αγάπης με αντλεριανούς ψυχολογικούς όρους, που θεμελιώνεται επάνω στην συγχώρεση και την συγνώμη. Και ας μην τρέφουν ψευδαπάτες ορισμένοι και ορισμένες (μάλιστα «ειδικοί ανίδεοι» είτε «ειδικευόμενοι Ανιδίκευτοι» σε διάφορες τάσεις της βιομηχανίας ψυχικής υγείας) που θεωρούν την συγχώρεση, ως μακριά και αγαπημένοι, είτε ως παγιωμένη και οριστική απαξίωση, είτε ως ψυχική αναισθησία και τάχα μου άπαξ και διαπαντώς παγερή αδιαφορία, βόλικο εξοστρακισμό και μηδενισμό της ύπαρξης του Άλλου, καθότι το Εγώ του ατόμου, αρνείται πεισματικά να συν χωρέσει την ύπαρξη του Άλλου και πάλιν. Δεν υφίσταται τελική και οριστική συγχώρεση του εαυτού σου ή συγχώρεση του Άλλου, που δεν περνά μέσω της συν&χωρήσεως του Άλλου μέσα σου και πλησίον σου, με τον οποίο οφείλεις (κυρίως στον εαυτό σου) για να επέλθει καρμική και πνευματική ισορροπία να συν χωρέσεις και πάλιν και πολλάκις πραγματικά την ύπαρξη του Άλλου, διαφορετικά θα σε κατατρώγει το σαράκι της αδικίας και οι εύλογες και καλές τύψεις συνειδήσεως λόγω εγωϊσμού.

Όντως οι Συγγραφείς του εξαίρετου βιβλίου, περί της τόλμης της ευτυχίας, έχουν δίκαιο, ότι η αγάπη και ο έρωτας δεν είναι κάτι που απλά συμβαίνει ή απλώς έτυχε συγκυριακά να συμβεί σε δύο άτομα. Είναι κάτι πιο βαθύτερο και ουσιαστικό, όσο ρηχοί και επιπόλαιοι είτε νάρκισοι και εγωϊστές να είμαστε, χωρίς ουσιαστική ενσυναίσθηση λόγω στενότητας και σκληρότητας καρδίας. Η αγάπη και ο έρωτας είναι οντολογικές δυνάμεις που ξεριζώνουν την ύπαρξη του ανθρώπου. Αρκετοί άνθρωποι, επιζητούν όντως μανιωδώς την «τέχνη της συμβίωσης» ή «την τέχνη να αγαπούν Εσένα», και ψάχνονται θεωρητικά μονάχα σε σεμινάρια παρεμφερή και βιβλία, ή συζητούν με τραγικές φιγούρες ειδικών, που αποδεδειγμένα (το γνωρίζουν μέσα τους) εφάνησαν και απεδείχθησαν δήμιοι και δολοφόνοι του έρωτα και της αγάπης τους, καθότι απέτυχαν στην τέχνη «της εν διακρίσει αγάπης», και «στην τέχνη του να αγαπούν» εμπράκτως σε συνδυασμό να συν χωρούν τον άλλον καρδιακά μέσα και πλησίον τους.

Διαφωνώ βέβαια, τόσο με τους Συγγραφείς όσο και με τον Αντλέρ, που υποβιβάζουν εν μέρει τον έρωτα και την αγάπη σε μία ψυχο-λογική καθηκοντολογία, καθότι αφού πρόκειται για ζητήματα οντολογικά και υπαρξιακά, και όχι αμιγώς ψυχο-λογικά, δεν μπορεί κατά την γνώμη μας να υφίσταται ποτέ ως καθήκον ο έρως και η αγάπη. Αν αυτά τα οντολογικά πράγματα, μεταποιηθούν μονοσήμαντα σε μία στείρα και υποχρεωτική καθηκοντολογία, εικάζω καθόλου αυθαίρετα ότι χάνουν την μαγεία και το μυστήριό τους. Καθήκον του ανθρώπου, είναι να δουλεύει, για να επιβιώσει τις τρέχουσες ανάγκες και την οικογένειά του. Δεν μπορεί να εξομοιωθεί ο έρως και η αγάπη, ωσάν το καθήκον της εργασίας, ανεξαρτήτως, αν η εργασία των ανθρώπων είναι ο μόχθος και ο κόπος, η εφαρμοσμένη δηλαδή ερωτική αγάπη προς τον Άλλο.

Άρα, συνεπώς, έχω τις αντιρρήσεις μου, αν η αγάπη και ο έρωτας είναι ένα καθήκον που εκπληρώνεται από δύο άτομα. Ο έρως και η αγάπη μπορεί να λαμβάνει ενεργειακή υπόσταση και ουσία σε δύο άτομα, αλλά δεν παραμένει στάσιμος εκεί, αφού τα δύο Εγώ, εξελίσσονται δυναμικά στο Εμείς, και από το Εμείς συνεχίζουν δυναμικά να συν χωρούν και να συν περιλαμβάνουν τα παιδιά τους ή άλλους ανθρώπους μέσα στο πλαίσιο της δυναμικής του έρωτα και της αγάπης τους.

Δεν μπορώ να μην συμφωνήσω όμως, ότι οι άνθρωποι που παραμένουν δέσμιοι και σφιχτά ερωτευμένοι μετά του Εγώ τους, είναι ανέραστες οντόητες ή δήμιοι του έρωτα και της αγάπης, αυτόχειρες του ερωτικού στοιχείου τους (που απολυτοποιούν μονομερώς την σεξουαλικότητα στο σαρκικό κομμάτι καθότι φοβούνται να αγαπήσουν και σκοτώνουν εν τέλει ότι ελάχιστα αγαπούν) χάνουν και βιώνουν εξ υπαιτιότητας τους, οδυνηρές απώλειες, μέχρι να συντριβεί η αλαζονεία και το Εγώ τους. Οι απώλειες τους, νομίζουν λόγω αχαλίνωτης φαντασίας, ότι είναι τυχαίες ή συγκυριακές, και καθόλου αιτιοκρατικές και σκόπιμες.

Οι εξαρτητικές σχέσεις με κορωνίδα το Εγώ, και την υπερφίαλη απαίτηση της κτητικής απληστίας και της απόλυτης αποκλειστικότητας της λατρευτής και καλομαθημένης θεότητας επί γης, με αποκορύφωση την ζηλοφθονία (αιματηρή ανθρωποθυσία με όλους τους εννοιολογικούς ορισμούς) που τους κατατρώγει τα έντερα και τα σωθικά, παραμένουν ανίκανοι στην τέχνη να αγαπήσουν, αφού βρίσκονται στην μικρόψυχη συχνότητα της μνησικακίας και του εγωϊσμού σε συνδυασμό με το νηπιώδη Εγωκεντρισμό τους! Ο Αντλέρ, επιμένει, μέσω των Συγγραφέων, ότι η αυτονομία του ατόμου, του αμιγώς ερωτικού και αγαπητικού ατόμου, έχει ως θεμέλιο της την απελευθέρωση από το Εγώ, ο οποίος είναι και ο έσωθεν δυνάστης και ανιεροκρύφιος θείος αυτοκράτωρ του κάθε ατόμου. Παρόμοια πράγματα φαίνεται να διδάσκει κατά την εκτίμησή μας και η Βουδιστική και Ινδοϊστική ψυχολογία, αλλά και η Χριστιανική Ψυχολογία.

Ένα βιβλίο, που σίγουρα θα σε μυήσει στην Τέχνη της Ευτυχίας και της Ευδαιμονίας, καθότι αυτά που θα διαβάσεις, που είναι η ουσία και η βάση της Ατομικής Ψυχολογίας του Αντλέρ, δεν είναι μαξιλαράκια συνειδήσεως, και ζεστά παπλώματα για ύπνο με ανοικτούς οφθαλμούς, αλλά σημαντικές αλήθειες που αφυπνίζουν, όσους θέλουν να παραμείνουν αφυπνισμένοι, ερωτικοί και τεχνολόγοι της Αγάπης.

Το βιβλίο Τόλμησε να είσαι ευτυχισμένος, φέρει μία βασική προϋπόθεση, ο αναγνώστης/τρια να καλλιεργεί και να φέρει ρωμαλέα την αρετή του θάρρους και της τόλμης, όχι μόνο να είναι κανείς τολμηρός αναγνώστης, αλλά να είναι τολμηρός και να εφαρμόζει εν μέρει και εν δυνάμει ό,τι δύναται με διάκριση, διαφορετικά, ας συνεχίσει με τα βιβλία της σειράς, αυτοβελτίωσης (γράφε αυτοβαλτίωσης και αυτοηλιθίωσης) και λοιπές ψυχολογικές μαλαγανιές που είναι της μοδός, ή κάλλιον να το ρίξετε στα λογοτεχνικά και μυθιστορήματα, τύπου ρομαντικά Άρλεκιν.

 

© Του Παναγιώτη Νούνη

@: panagiotisnounis@hotmail.com

FB: https://www.facebook.com/panagiotisnouni

22 Απριλίου, 2023