Βιβλιοπαρουσίαση #017, Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΜΑΓΩΝ (Η μεγάλη δεκαετία της φιλοσοφίας 1919-1929), του Wolfram Eilenberger, μετάφραση: Γιάννης Κοιλής, εκδόσεις: Πατάκη, Αθήνα, 2021, σσ. 531.
Ένα ενδιαφέρον και καλογραμμένο βιβλίο ιστορίας της Φιλοσοφίας το οποίον μου κέντρισε το ενδιαφέρον στα ράφια των βιβλιοπωλείων τους τελευταίους μήνες, είναι «η εποχή των Μάγων» το οποίον αναφέρεται (στον βίο και την φιλοσοφία τους) σε τέσσερις κορυφαίους φιλοσόφους που επηρέασαν την σύγχρονη φιλοσοφική αντίληψη της δυτικίζουσας φιλοσοφίας, τον Walter Benjamin, Ernst Cassirer, Martin Heidegger και Ludwig Wittgenstein.
Με τον μόνο φιλόσοφο εκ των τεσσάρων μάγων, που είχα κάποια σοβαρή ακαδημαϊκή γνωριμία, επαφή, έρευνα και μελέτη κατά τις σπουδές μου στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Κύπρου (2016-2020) επάνω κυρίως στο Τρακτάτους («Tractatus Logico-Philosophicus») είναι με τον τελευταίο και κορυφαίο Λογικό Φιλόσοφο τον Βιττγκενστάιν, τον «θεό» της αναλυτικής Φιλοσοφίας.
Για τον εν λόγω φιλόσοφο και περί της φιλοσοφικής σκέψης του, πιο βαθύτερα, εκτενώς και αναλυτικά, διδαχθήκαμε από τον ειδικό επιστήμονα και κορυφαίο ίσως στην Κύπρο μελετητή του Βιττγκεσντάιν, κ. Ανδρέα Γεωργαλλίδην, ο οποίος μετέφρασε βιβλία καθηγητών του καθώς και το Τρακτάτους.
Τον Χάϊντεγκερ τον γνωρίζω μοναχά ως τον κορυφαίο Γερμανό φιλόσοφο και φίλο των Ναζί και ότι ήταν ο βασικός διαχρονικά εραστής της Εβραιοπούλας φοιτήτριας του της εξίσου κορυφαίας πολιτικής φιλοσόφου Χάννας Άρεντ. Την οποία Άρεντ, άρχισα να μελετώ τους τελευταίους μήνες ένα συγκεκριμένο βιβλίο της, το οποίον ίσως μέχρι τον Ιούλιο να σας το παρουσιάσουμε. Μέχρι τότε, δείτε την εξαιρετική εμπνευσμένη ταινία για την ζωή της εδώ: [https://www.youtube.com/watch?v=KDO5u2YSbm0...].
Το εν λόγω βιβλίο, εστιάζει κυρίως στην δεκαετία του περασμένου 20ου αιώνα 1919 – 1929 όπου έδρασαν, μεγαλούργησαν, δημιούργησαν, συνέγραψαν, απέτυχαν, ερωτεύτηκαν, παντρεύτηκαν, χώρησαν, έσπασαν τα μούτρα τους, εν γένει περιγράφει τον βίο και την πολιτεία των εν λόγω φιλοσόφων συμπλέκοντας εκ παραλλήλου τις βασικές φιλοσοφικές ιδέες τους κατά την συγκεκριμένη εποχή και περίοδο.
Το βιβλίο του Eilenberger, ασχολείται ιστορικά, βιογραφικά και φιλοσοφικά, συμπλέκει άριστα την ιστορία της φιλοσοφίας και την φιλοσοφία της ιστορίας των ιδεών των συγκεκριμένων τεσσάρων Μάγων της. Είναι ένα καλό εγχειρίδιο ιστορίας της φιλοσοφίας, για όσους κατ΄ αρχήν ενδιαφέρονται να μάθουν εν τάχει και διασκεδαστικά μέσα από πηγές τις βασικές προσωπικότητες φιλοσόφων της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου, και δη τον βίο και την πολιτεία τους, μετά των συν αυτώ φιλοσοφικών τάσεων και στοχασμών τους.
Η δεκαετία του 1920, το έπος της αυτής δεκαετίας του 1920 ήτο και η πλέον κρίσιμη και σημαντικότερη στιγμή στην πνευματική διανόηση και οργασμική φιλοσοφική σκέψη της Γερμανίας, αφού φαίνεται να είναι το μεταίχμιο δύο βασικών κόσμων, αφού ήδη ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος έληξε, και λίγο μετά το 1929 αρχίζει η άνοδος των Ναζί και η επικυριαρχία των Ευγονιστών επιστημόνων και στρατιών του Χίτλερ, που θα μας οδηγήσει στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, σ΄ ένα απάνθρωπο εθνοφυλετικό ολοκαύτωμα της ανθρωπότητας.
Ο βίος και η πολιτεία των εν λόγω τεσσάρων Μάγων, Μάγοι της ιστορίας της Φιλοσοφίας, είναι αρκετά ενδιαφέρουσα αφού στα σημεία της πολιτείας τους υφίσταται ένας άκρως τραγελαφικός βίος, μία σύγκρασης τραγωδίας και κωμωδίας, όπου παρεμβαίνουν τα βασικά υπαρξιακά τους φιλοσοφικά ερωτήματα που αξίζει να γνωρίσετε.
Λόγου χάριν ως γνωστόν, ο «θεός της Φιλοσοφίας», ο Βιττγκεσντάιν ήτο γόνος δισεκατομμυριούχων, αυτός ο τρελός εγκατέλειψε και μοίρασε το μερίδιο του μερικά εκατομμύρια σε άπορους καλλιτέχνες, ποιητές, ζωγράφους κ.λπ. και αφού πήγε εθελοντικά και στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους για να βιώσει την εμπειρία του Θανάτου μέσα στα χαρακώματα, και εν τέλει αφού επιβίωσε από διάφορες κακουχίες και συνέγραψε εντός των χαρακωμάτων το Τρακτάτους, έγινε μετά τους δύο μεγάλους πολέμους ένας απλός διδάσκαλος σε Σχολεία της επαρχίας της Αυστρίας, όπου σημειώστε στις όποιες τυχούσες λάθος απαντήσεις των μαθητών/τριών του, τους έδερνε μέχρι λιποθυμίας, αναμφίβολα ζούσε μέχρι το τέλος της ζωής του σε πλήρη εκούσια ανέχεια, φτώχεια και με δανεικά. Δεν τον έφταναν όλα τα προηγούμενα, πάλευε ολόκληρη την ζωή του με τους εμμονικούς λογισμούς αυτοκτονίας (απ΄την οποία υπέκυψαν 2-3 αδέλφια του) και καταθλίψεως, ενώ φλέρταρε εμπειρικά με την ιδέα της ομοφυλοφιλίας.
Στο βιβλίο που σας παραθέτουμε, αναφέρονται κάποια στοιχεία: για τον θυελλώδη έρωτα και την αγάπη του κορυφαίου εν Γερμανία καθηγητού φιλοσοφίας του Είναι, του Χάιντεγκερ με την φοιτήτρια του Χάννα Άρεντ, και μετέπειτα κορυφαίο πολιτικό φιλόσοφο στην δίκη του Άιχμαν, το δεξί χέρι του Χίτλερ. Η περίεργη και κυκλοθυμική φύση του Μπένγιαμιν όπου με τις διάφορες σπατάλες, τους έρωτες και τις ασωτίες του λαγκόδερνε μια ζωή ως ανέστιος φιλόσοφος με τον διακαή πόθο να καταφέρει να εκδόσει μερικά βιβλία του και να αποκτήσει μία σταθερή ακαδημαϊκή έδρα. Και εν τέλει ο περίφημος Κασσίρερ, ο οποίος διέπρεψε στην ακαδημαϊκή φιλοσοφία στο Αμβούργο και βίωσε στο πετσί του την άνοδο του αντισημιτισμού.
Κατά τον Συγγραφέα, φαίνεται ότι η σημερινή σύγχρονη σκέψη μας, η σκέψη του σύγχρονου δυτικού ανθρώπου, ακριβώς μετά από 100 χρόνια σχεδόν, φαίνεται να θεμελιώνεται στην σκέψη των συγκεκριμένων φιλοσόφων, οι οποίοι επηρέασαν αναντίρρητα βαθιά την ανά το παγκόσμιο στερέωμα φιλοσοφίαν.
Για όσους αναγνώστες/τριες μας επιθυμούν να δοκιμάσουν για πρώτη φορά να μελετήσουν ένα σύγχρονο και καλογραμμένο βιβλίο ιστορίας της φιλοσοφίας, όπου θα μπορούσε κανείς να πάρει με κατανοητό τρόπο τις βασικές θέσεις και σκέψεις των προειρημένων τεσσάρων φιλοσόφων, αναμεμιγμένων με την ενδιαφέρουσα προσωπική τους ζωή, νομίζω ότι αξίζει να μελετηθεί.
Η δομή του βιβλίου, είναι συγκροτημένη και δομημένη ιστορικά αλλά και φιλοσοφικά, αφού είναι ωσάν να παρακολουθεί ζωντανά ο αναγνώστης την κινηματογραφική ταινία της ζωής και της πολιτείας των τεσσάρων φιλόσοφων Μάγων.
Παρουσιάζονται γλαφυρά και με ωραίο λογοτεχνικό τρόπο οι προσωπικότητες τους, τα στραβά και τα ανάποδά τους, η ιδιαίτερη μεγαλοφυΐα και κλίση τους προς την φιλοσοφία, οι εκ παραλλήλου χρονικά στοχασμοί τους, οι έρωτες και τα πάθη τους, τα οικονομικά τους προβλήματα, οι φιλοσοφικές, μεταφυσικές και οντολογικές τους ανησυχίες, τα ψυχολογικά και συναισθηματικά τους σκαμπανεβάσματα, μέσα σε μία Ευρώπη που βρίσκεται προ των πυλών εντός της επερχόμενης δίνης και του μυστήριου του Κακού, που ακούει στο όνομα Ναζί και Αδόλφος Χίτλερ.
Η περιγραφή των ιστορικών γεγονότων, που αφορούν την ζωή κυρίως των σύγχρονων φιλοσόφων και μάγων του πνεύματος, αποκαλύπτει επιπρόσθετα πολύτιμες πτυχές γύρω από την κρίσιμη περίοδο της ευρωπαϊκής ιστορίας που ομοιάζουν στα σημεία με την σημερινή εποχή μας, ωσάν η ιστορία εν τέλει –κατά την γνώμη μας- να μην είναι καθώς πιστεύουν πολλοί ως γραμμική, αλλά να είναι αμιγώς κυκλική!...
Πρόκειται για ένα βιβλίο, που κεντρίζει πραγματικά το ενδιαφέρον του αναγνώστη, ένα καθηλωτικό βιβλίο ιστορίας της φιλοσοφίας, ιστορίας του βίου και της πολιτείας τεσσάρων ιδιαίτερων προσωπικοτήτων-στοχαστών, ανεξαρτήτως, που σε κάποια σημεία του καταντάει ίσως κάπως βαρετό και κουραστικό. Πάντως, προσωπικά το απόλαυσα σε άλλα πολλαπλά του σημεία και το ολοκλήρωσα ίσως χαλαρά εντός 1-2 μήνες, καθότι παράλληλα μελετώ και μερικά άλλα βιβλία.
Είναι ένα βιβλίο το οποίον μπορεί άνετα κανείς να συγκεντρωθεί και να το διαβάσει, αφού ο Συγγραφέας εκλαϊκεύει σε σημεία την φιλοσοφία των μάγων, επενδύοντας εκ παραλλήλου αρκετά ενδιαφέροντα βιογραφικά στοιχεία περί εκείνων.
© Του Παναγιώτη Νούνη
@: panagiotisnounis@hotmail.com
~ Εκπαιδευτικός | Αναπληρωτής καθηγητής της Μέσης Εκπαίδευσης
~ Ερευνητής της ιστορίας και φιλοσοφίας της Επιστήμης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου