Σχολιασμός, ερωτήματα και προβληματισμοί επί της εκπομπής «ΑΙΧΜΕΣ» για το ζήτημα των Αγγλόφωνων Προγραμμάτων Σπουδών
Επειδή κατ΄αρχάς είμουν αυτήκοος και αυτόπτης μάρτυς στην εν λόγω εκπομπή και επειδή, έχω μπει στην διαδικασία να την παρακολουθήσω και 2η φορά, αλλά και επειδή είμουν και στις διάφορες Συνεδρίες της Κοινοβουλευτικής Επιτρπής Παιδείας και κρατούσα μερικές σημειώσεις, οφείλω να διατυπώσω γραπτώς μερικές ιδιαζόντως προσωπικές σκέψεις μου που με προβληματίζουσι, ίσως άτακτες και αμφιλεγόμενες, ίσως ανόητες και άτοπες, ίσως και νοητές που γέμουν λογικά νοήματα και είναι τω όντι γεμάτες νόημα. 1. Ενώ ο ακαδημαϊκός κ. Χαρίδημος Τσούκας, δ ε ν εκπροσωπεί καθώς δηλώνει το Πανεπιστήμιον Κύπρου γιατί άραγε υπερασπίζεται και υπεραμύνεται τις επίσημες θέσεις του ΠΚ; Γιατί άραγε να μας ενδιαφέρουν οι (ενδεχομένως ενδιαφέρουσες και μη) προσωπικές απόψεις ενός ακαδημαϊκού που δ ε ν εκπροσωπεί εν τέλει το ΠΚ; Και αφού δ ε ν εκπροσωπεί το ΠΚ τί νόημα υφίσταται να αντιπαραταχθούν δημόσια οι απόψεις του συγκεκριμένου ακαδημαϊκού με τις επίσημες και δημόσιες θέσεις των αξιότιμων Βουλευτών της Επιτροπής Παιδείας, που εκπροσωπούν την Βουλή των Αντιπροσώπων και την κοινωνία των πολιτών;
2. Γιατί άραγε, το ΠΚ δεν έστειλε εκπρόσωπό του στην εν λόγω εκπομπή; Γιατί άραγε ο λαλίστατος Πρύτανης ή εκπρόσωπος του ΠΚ δ ε ν εμφανίστηκε στην εν λόγω εκπομπή;
3. Μέσα στο βασικό επιχείρημα του ΠΚ και του καθηγητού κ. Χαρίδημου Τσούκα, περί διεθνοποίησις των δημοσίων πανεπιστημίων προκύπτουσι στην σκέψη πολλών παρατηρητών και μελετητών του εν λόγω θέματος τα επόμενα κρίσημα και εύλογα ερωτήματα.
Στο πλαίσιο της διεθνοποίησης των δημόσιων πανεπιστημίων, μπορούν να τεθούν ουσιαστικά, θεσμικά, παιδαγωγικά και πολιτικά ερωτήματα που αφορούν ό χ ι μόνο τη γλωσσική πολιτική, αλλά και τη συνολική φυσιογνωμία και αποστολή των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων.
Παρακάτω παρουσιάζονται οι σκέψεις, οι απορίες και τα ερωτήματά μας, ανά θεματική ενότητα:
1. Θεσμικά και Συνταγματικά Ερωτήματα:
Εναρμονίζεται η διεθνοποίηση των δημόσιων πανεπιστημίων μας με το Άρθρο 3 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, το οποίο αναγνωρίζει την ελληνική και την τουρκική ως επίσημες γλώσσες;
α΄. Είναι άραγε δυνατή η καθιέρωση άλλης και νέας γλώσσας ως δεύτερης επίσημης στο εσωτερικό ενός δημόσιου πανεπιστημίου χωρίς συνταγματική τροποποίηση;
β΄. Ποιο θεσμικό όργανο έχει την αρμοδιότητα να ορίζει ή να τροποποιεί τη γλωσσική πολιτική των δημόσιων πανεπιστημίων (Υπουργείο Παιδείας, Πρυτανικές αρχές, Σύγκλητος, Υπουργικό Συμβούλιο, Βουλή των Αντιπροσώπων κ.ο.κ.);
γ΄. Υφίσταται άραγε, κίνδυνος δημιουργίας de facto δίγλωσσου πανεπιστημίου με διαχωρισμό αγγλόφωνου και ελληνόφωνου «τομέα» χωρίς θεσμικό πλαίσιο;
2. Παιδαγωγικά και Ακαδημαϊκά Ερωτήματα:
α΄. Η διδασκαλία, διαλέξεις και εξέταση σε ξένη γλώσσα επηρεάζει την ακαδημαϊκή απόδοση και τη γλωσσική κατανόηση των φοιτητών;
β΄. Άραγε, υπάρχει επαρκές επιστημονικό λεξιλόγιο στα ελληνικά για τα νέα επιστημονικά πεδία ή άραγε η ξενόγλωσση διδασκαλία (π.χ. στα Αγγλικά) επιβάλλεται ή τίθεται επιβλητικά από την απουσία του;
γ΄. Η διεθνοποίηση συνοδεύεται από επαρκή υποστήριξη (μεταφράσεις, γλωσσικά εργαστήρια, ισοτιμία αξιολόγησης);
δ΄. Ποια είναι η αναλογία ελληνόφωνων/αγγλόφωνων φοιτητών και π ώ ς ακριβώς εξασφαλίζεται η ισότητα στην πρόσβαση;
3. Κοινωνικά και Οικονομικά Ερωτήματα:
α΄. Δημιουργείται ταξικός αποκλεισμός για φοιτητές που δεν έχουν επαρκή γνώση της αγγλικής;
β΄. Μήπως άραγε η διεθνοποίηση γίνεται με όρους αγοράς (π.χ. δίδακτρα για ξενόγλωσσα προπτυχιακά ή μεταπτυχιακά), αλλοιώνοντας τον δημόσιο χαρακτήρα της ανώτατης παιδείας;
γ΄. Π ώ ς άραγε εξασφαλίζεται ότι η διεθνοποίηση των πανεπιστημίων μας δεν συνεπάγεται με την εμπορευματοποίηση (ενοικίαση υποδομών, εμπορικά MOU με ιδιωτικές εταιρείες);
δ΄. Θα υπάρχει άραγε αυστηρός έλεγχος των οικονομικών ροών από/προς τα αγγλόφωνα τμήματα;
4. Πολιτισμικά και Πολιτικά Ερωτήματα:
α΄. Ποια είναι άραγε η αποστολή του δημόσιου πανεπιστημίου σε σχέση με την εθνική ταυτότητα και την πολιτιστική κληρονομιά;
β΄. Η κυριαρχία της αγγλικής γλώσσας στα ακαδημαϊκά δρώμενα άραγε οδηγεί σε γλωσσική αποικιοποίηση ή μήπως ενισχύει την πολιτισμική ανταλλαγή;
γ΄. Ποια είναι η στρατηγική επιλογή της Κυπριακής Δημοκρατίας: ακαδημαϊκή πολυγλωσσία ή απλούστερα σε μετακύλιση προς ένα μανιώδη αγγλοκεντρισμό;
δ΄. Ποιος άραγε αποφασίζει το πλαίσιο διεθνοποίησης; Έχει προηγηθεί διαβούλευση με φοιτητές, καθηγητές, κοινωνικούς εταίρους και την κοινωνία πολιτών που πληρώνει τους μισθούς των ακαδημαϊκών;
α΄. Έχει άραγε υποβληθεί εθνικό στρατηγικό σχέδιο για τη διεθνοποίηση της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης;
β΄. Υφίσταται άραγε εσωτερική πολιτική γλωσσών εντός των πανεπιστημίων, εγκεκριμένη από τη Βουλή των Αντιπροσώπων ή το Υπουργείο Παιδείας ή το Υπουργικό Συμβούλιο;
γ΄. Έχουν άραγε υπολογιστεί οι επιπτώσεις της πλήρους αγγλοποίησης ορισμένων επίλεκτων ξενόγλωσσων προγραμμάτων στη γλωσσική πολιτική του κράτους;
δ΄. Πώς άραγε διασφαλίζεται η προσβασιμότητα και ισότητα για φοιτητές που έχουν τα ελληνικά ως την μόνη διαθέσιμη και κύρια λειτουργική τους γλώσσα;
ε΄. Υπάρχει πρόβλεψη για την αναπαραγωγή και διάδοση ελληνόγλωσσης επιστημονικής γνώσης;
Όσον αφορά στις δημόσιες θέσεις, τα λογικά επιχειρήματα και σθεναρά τις σημαντικές τοποθετήσεις του Βουλευτή κ. Ανδρέα Θεμιστοκλέους έχουσι πραγματικό ενδιαφέρον προς προβληματισμό μας, ανεξαρτήτως αν συμφωνούμε εν γένει ή εν είδει μαζί του, καθότι ενδεχομένως να είναι ο μοναδικός βαθιά μελετημένος με πραγματική αγωνία στο εν λόγω ζήτημα των δημοσίων πανεπιστημίων μας τα τελευταία 25 χρόνια.
Ο Βουλευτής κ.ΑΘ αποδεικνύει στην εν λόγω εκπομπή με ρωμαλέο και ευθυτενή τρόπο ότι τα επιχειρήματα του ΠΚ και αυτά του κ.ΧΤ ως ανεδαφικά, έωλα και ανυπόστατα.
Προσέξτε το Βατερλώ του ακαδημαϊκού κ. Χαρίδημου Τσούκα, ο οποίος ενώ ουσιωδώς
δ ε ν εκπροσωπεί το ΠΚ, αλλά μοναχά τον εαυτόν του και τις απόψεις του που τυγχάνει να είναι και ομοούσιες επίσημες απόψεις του ΠΚ:
α΄. Ενώ υπερασπίζεται σθεναρά κατ αρχήν τις επίσημες θέσεις του ΠΚ, την ίδια ώρα και στιγμή εν τη ρύμη και εξελίξει του δημόσιου διαλόγου στην παρούσα εκπομπή έρχεται να συνηγορήσει και να επιβεβαιώσει στην ουσία με τις θέσεις του, τις σοβαρές ανησυχίες και τις σημαίνουσες λογικές ενστάσεις του Βουλευτού κ. Ανδρέα Θεμιστκολέους!...
β΄. Στην ανησυχία του κΑΘ ότι θα ανοίξουν οι «πίσω πόρτες» και άρα συναφώς και οι κερκόπορτες των δημοσίων πανεπιστημίων για σημαντικές αντικανονικές ανισότητες και για αυθαίρετες θεσμικές ή αντισυνταγματικές πρακτικές των πανεπιστημίων μας ο κΧΤ υπερσυμφώνησε κατηγορηματικά, ότι όχι μόνον επιθυμεί να ανοίξουν οι πίσω πόρτες των δημοσίων πανεπιστημίων αλλά επιβεβαιώνει οι καμαρόπορτες και εξώπορτες αυτών να ανοίξουν απαρεγκλίτως!...
γ΄. Ενώ κομίζει ο κΧΤ το επιχείρημα τί προοδευτικά πράγματα συμβαίνουν στα δημόσια πανεπιστήμια κυρίως στις Σκανδιναβικές χώρες, απαξιώνει και μηδενίζει πλήρως το εκπαιδευτικό σύστημα των ΑΕΙ της Ελλάδος με συνέπεια, να συγκρίνει ανόμοια πράγματα πέραν και εκτός του συγνωστού πολιτισμικού πλαισίου, να υπεραμύνεται αυτό των χωρών της Σκανδιναβίας και να απαξιεί πλήρως αυτό της Ελλάδος που είναι ομοιούσιο με αυτό της Κύπρου.
δ΄. Τον κ. ΧΤ φαίνεται να τον ενδιαφέρουν επιλεκτικά και μονοσήμαντα οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης καθώς εδήλωσε πολλάκις, που έχουν ένα ιδιότυπο μεν εκπαιδευτικό σύστημα ανωτάτης εκπαίδευσης ανάλογο της ιδιοσυγκρασίας και του πολιτιστικού περιβάλλοντος τους δε, το συγκρίνει με αυτό της Κύπρου και της Ελλάδος, παράλληλα, μηδενίζει αυτό της Ελλάδος!, και προσπαθεί να μας πείσει ότι τα παγάκια των ακαδημαϊκών υπερβόρειων Εσκιμόων, είναι πιό καλύτερα και προτιμότερα από τα παγάκια που τίθενται στην διάθεση των πολιτών από τα διάφορα περίπτερα της Ελληνικής και Κυπριακής Δημοκρατίας, καθότι εικάζω και θεωρώ ότι είναι αγγλόφωνα!...
«Η Ελλάδα είναι ένα κακό εκπαιδευτικό παράδειγμα» δήλωσε ο κ.ΧΤ. Είναι όντως, όσον αφορά τα δημόσια ακαδημαϊκά ιδρύματα της Ελληνικής επικράτειας; Ή μήπως πρόκειται για συναισθηματικές απολυτότητες;
Να μιλήσω προσωπικά, επειδή είμαι απόφοιτος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, αφού έχω εισαχθεί με τις πανελλαδικές εξετάσεις των Ελλήνων Ομογενών. Και αυτό είναι αναντίρρητα ένας βασικός ισότιμος και ισόνομος όρος και προϋπόθεση, που ισχύει μετά των ελληνοπαίδων αποφοίτων των Λυκείων, οι Ομογενείς αλλά και οι ξένοι από τρίτες χώρες να έχουν καλή γνώση της Ελληνικής Γλώσσης και να δίδονται εξετάσεις στην Ελληνική Γλώσσα ώστε να εισαχθώσι στα δημόσια πανεπιστήμια της Ελλάδος.
Στην Σχολή μου τότε, έκανα παρέα με Αμερικανούς, Γερμανούς, Σύριους, Άραβες, Ιορδανούς, Ρουμάνους και Βούλγαρους, Αφρικανούς, Σκοπιανούς, οι οποίοι πρώτιστα έμαθαν το πολιτισμικό τους περιβάλλον εξ υπαρχής με την βασική Ελληνική Γλώσσα, κάθοντο δηλαδή 1-2 χρόνια στην Ελλάδα να μάθουν την Γλώσσα της και μετά εισάγωντο με εξετάσεις στα Νέα Ελληνικά στις Σχολές της, ώστε να δύνανται ετεροχρονισμένα είτε γραπτά είτε προφορικά να εξετάζονται. Και το πλέον βασικότατο, ήτο ότι δυνάμεθα να επικοινωνούμε λίαν καλώς αναμεταξύ μας στην Ελλάδα, με αυτήν την γλώσσα ως σημείον αναφοράς.
Τόσο κακό είναι τελικά το πολιτισμικό και εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδος κ. ΧΤ; Ή απλά σας συμφέρει να το δυσφημείτε; Και γιατί άραγε παρακαλώ τόση δρυμία δυσφήμιση του ελλαδικού εκπαιδευτικού συστήματος;
ε΄. Ο κ.ΧΤ χαρακτήρισε σε συναισθηματική έξαρση με επιθετικούς προσδιορισμούς τον Βουλευτή κΑΘ ως αδαή, επί λέξη του είπε «είστε παντελώς αδαής!», δημόσια, διότι κατά την γνώμη του «δεν γνωρίζει την εκπαιδευτική πραγματικότητα στην Ευρώπη και δεν θέλετε να μάθετε!...». «Το πρόβλημά σας κΑΘ είναι ότι δεν θέλετε να μάθετε... και έχω πολλά να σας διδάξω!» Και επανέρχεται στο βασικό επιχείρημά του «στην Βόρεια Ευρώπη... ή και στην Ελβετία»... Αυτό που δεν κατάλαβε μάλλον ο κΧΤ είναι ότι δεν βρισκόταν σε αίθουσα διαλέξεων του ΠΚ, αλλά σε τηλεοπτικό πάνελ σε ζωντανή μετάδοση δημόσιας εκπομπής.
στ΄. Η Ελλάδα κΧΤ, δ ε ν είναι άραγε μία ακόμη εκπαιδευτική πραγματικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία μάλιστα απορρίπτετε κατηγορηματικά εκ των προτέρων στο δημόσιο διάλογο ως κάκιστο παράδειγμα; Η σύγκρισις ανόμοιων πραγμάτων κΧΤ είναι λογική αντίφαση και άτοπον στο δημόσιο διάλογο. Γιατί άραγε απορρίπτεται ασυζητητί κάτι το παρόμοιο και συγγενές λ.χ. η εκπαιδευτική και πολιτισμική πραγματικότητα της Κύπρου με την Ελλάδα, με κάτι το παντελώς ανόμοιο ενδεχομένως με ιδιαίτερη έμφαση στο εκπαιδευτικό σύστημα των (υπερ)Βορείων Χωρών της Ευρώπης; Οι άλλες χώρες γιατί δεν είναι μέτρο σύγκρισης και η Ελλάδα απορρίπτεται από έναν ακαδημαϊκό, μάλιστα επιφανή ακαδημαϊκό εξ Ελλάδος; Μήπως υφίστανται συναισθηματικοί και ψυχολογικοί λόγοι;
ζ΄. «Ο απόφοιτος του ιδιωτικού Σχολείου, δ ε ν μπορεί να έχει πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα της Χώρας του» σύμφωνα με τον κΧΤ, και κατά τα άλλα ο κΑΘ είναι ο αδαής της υπόθεσης.
η΄. Η αλήθεια έχει ως εξής: Ο απόφοιτος του ιδιωτικού Σχολείου, ενός ξενόγλωσσου Σχολείου, αγγλόφωνου ή ρωσσόφωνου ή εβραιόφωνου, αναντίρρητα και δ ε ν δύναται εκ των πραγμάτων να έχει πρόσβαση στα δημόσια πανεπιστήμια (αν δεν καθίσει παγκύπριες εξετάσεις και άρα να έχει την υποχρέωση της εκμάθησης της επίσημης γλώσσας της Δημοκρατίας και των δημόσιων Πανεπιστημίων που είναι η Νέα Ελληνική Γλώσσα) διότι, προεπέλεξαν οι γονείς του και εκείνος, ένα ουσιωδώς και αμιγές άλλο, έταιρο και ξενόγλωσσο (είτε αγγλόφωνο είτε ρωσσόφωνο είτε αραβόφωνο κ.ο.κ.) πολύ διαφορετικό εκπαιδευτικό σύστημα από αυτό που ως γνωστόν χρειάζεται ως βασικός όρος και προϋπόθεση εισαγωγής στα δημόσια πανεπιστήμια της Κυπριακής Δημοκρατίας.
θ΄. Όμως, προσέξτε παρακαλώ, ο απόφοιτος ελληνόφωνων ή/και ξενόγλωσσων ιδιωτικών Σχολείων, δύναται κάλλιστα να έχει άνετη (άρα το «δ ε ν μπορεί να έχει πρόσβαση» είναι η μισή και αλλοτριωμένη απολυτότητα ως «αλήθεια» του κΧΤ και των Πρυτάνεων) πρόσβαση στα δημόσια πανεπιστήμια της ΚΔ, αν, και μόνο αν, παρακαθήσει κανονικά, ισότιμα και ισόνομα με τους υπόλοιπους αποφοίτους μαθητές στις Παγκύπριες Εξετάσεις για εισαγωγή του. Αυτή είναι η αλήθεια των δεδομένων.
ι΄. Ο κΧτ εισηγείται -και το ακούμε- όμως κάτι το ενδιαφέρον: να υφίσταται ένας συμπληρωματικός, παράλληλος και καινοφανής τρόπος ή νέος μηχανισμός εισαγωγής αποφοίτων, πέραν και εκτός των Παγκύπριων Εξετάσεων και ιδιαζόντως και εξαιρετέως για τους αποφοίτους των ξενόγλωσσων ιδιωτικών Σχολείων, καθότι έχουσι προφανώς και εξάπαντος τινά γλωσσική δυσκολία εισαγωγής τους λόγο της ελευθέρας προεπιλογής των γονέων τους σε αγγλόφωνα ή άλλα τινά ξενόγλωσσα προγράμματα.
ια΄. Αυτό όμως δ ε ν έγκειται στην αρμοδιότητα και δικαιοδοσία των Πρυτάνεων να το αποφασίσουν. Πολλώ δε μάλλον των ακαδημαϊκών της εμβέλειας του κΧΤ, ο οποίος μάλιστα ούτε αδής είναι αλλά δεν εκπροσωπεί καν τον ακαδημαϊκό κόσμο ή έστω το ΠΚ. Ωραίες και ενδιαφέρουσες στα σημεία, ίσως, οι απόψεις του.
ιβ΄. Και όλο αυτό σύμφωνα με τους Νόμους και το ισχύον Σύνταγμα είναι παράνομο, αντισυνταγματικό, άνισο και άδικο καθότι προσπαθεί να προάγει την ανισότητα και ανισονομία μεταξύ των αποφοίτων και συμπολιτών μας.
ιγ΄. Με τα παρόντα δεδομένα, δηλαδή, οι απόφοιτοι των ξενόγλωσσων ιδιωτικών Σχολείων, οφείλουν, αν θέλουν να μετέχουν στην δωρεάν δημόσια εκπαίδευση των δημοσίων πανεπιστημίων, τότε, να περάσουν από τις Παγκύπριες Εξετάσεις, όπως προνοείται βάσει των Νόμων, Κανονισμών και του Συντάγματος. Δηλαδή, να μάθουν καλά ή άριστα την Ελληνική Γλώσσα, ώστε να την αποδόσουν γραπτώς σε εξετάσεις.
ιδ΄. Διαφορετικά, δ ε ν μπορούν (με βάσει τα μέχρις στιγμής δεδομένα μας) να έχουν την παράλογη απαίτηση εις βάρος ολόκληρης της κοινωνίας των πολιτών να εξαιρεθούν ή να υποσκελίσουν εαυτούς από τις Παγκύπριες Εξετάσεις που διεξάγονται στα Νέα Ελληνικά μιας και αυτή είναι η επίσημη Γλώσσα της Δημοκρατίας και των δημόσιων πανεπιστημίων της, επειδή προεπέλεξαν οι ίδιοι και οι γονείς τους εξ αρχής ένα ξενόγλωσσο (και άλλης χώρας εκαπιδευτικό σύστημα) ιδιωτικό Σχολείο για να αποφοιτήσουν.
ιε΄. Κανείς βέβαια δεν εξαγιάζει και δεν εξιδανικεύει τις Παγκύπριες Εξετάσεις, αλλά αυτό είναι το νόμιμο, ισόνομο και δίκαιο μέχρι στιγμής υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα εισαγωγής στα δημόσια πανεπιστήμια, όπως ακριβώς και το ομοούσιο σύστημα στα δημόσια Πανεπιστημία της Ελλάδος, το οποίον απορρίπτει ο κΧΤ.
ιστ΄. Και ο κ.ΧΤ μας προβάλλει συστηματικά τα μοντέλα της Βόρειας Ευρώπης, γιατί όχι τον συμπληρώνουμε εμείς να μην δούμε και τα Ασιατικά μοντέλα Σιγκαπούρης, Ιαπωνίας, Νότιας Κορέας, Κίνας κ.λπ., ενός άλλου θαυμάσιου μεν πολιτισμικού χώρου που ενδεχομένως τα θετικά στοιχεία τους, και ουχί τα αρνητικά, να ήτο πολύ χρήσιμα σε μία πιό εκτενή συζήτηση μεταξύ θεσμών περί εμπλουτισμού, ενισχύσεως και συμπληρώματος του ισχύοντος μέχρι την σήμερον εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Παρ΄όλα αυτά και δι αυτά ο Δημοσιογράφος της εκπομπής κ. Σωτήρης Παρούτης χειρίστηκε θαυμάσια και άριστα την θεματολογία με εύστοχα και εν διακρίσει ερωτήματα κατά πάντων των φιλοξενουμένων του, και οι φιλοξενούμενοι Βουλευτές μας και ο εξαιρετικός ακαδημαϊκός κΧΤ έδωσαν μία βασική νότα την ουσία του ζητήματος που απασχολεί την Επιτροπή Παιδείας στην Βουλή των Αντιπροσώπων.
Μία εκπομπή που προβληξματίζει βαθιά για τον θεσμικό ρόλο του Πανεπιστημίου Κύπρου και τις ηρωϊκές προσπάθειες συγκεκριμένων Βουλευτών μας στην Βουλή και στις Επιτροπές ώστε να διασώσουν όχι απλά τα φαινόμενα, αλλά και την ουσία -ισότητα και ισονομία- του εκπαιδευτικού μας συστήματος καθώς και το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
*Κοινοβουλευτικός Συνεργάτης,
του Βουλευτού της Βουλής των Αντιπροσώπων
κ. Ανδρέα Θεμιστοκλέους,
προέδρου του Δ.Ε.Κ. (=Δημοκρατικού Εθνικού Κινήματος)
