Μπορεί να ξαναγραφτεί η ιστορία χωρίς να παραγραφτεί;

 

Μπορεί να ξαναγραφτεί η ιστορία χωρίς να παραγραφτεί;

Μπορεί η κοινή γλώσσα να γίνει γέφυρα, χωρίς να γίνει γόμα της μνήμης;

Ένα μικρό κριτικό σχόλιο για μια ν έ α συμφιλιωτική και ανιστόρητη αφήγηση που διάβασα στα εν λόγω αποσπάσματα της υπό κρίση εκδόσεως — που με συγκίνησε, δεν λέγω, αλλά και με προβλημάτισε.

Η ιστορική αλήθεια όμως, δ ε ν είναι εμπόδιο για τη συμφιλίωση.

Είναι θεμέλιο!

Διαβάστε και πείτε μου τι πιστεύετε.

Μπορεί η γλώσσα να μας φέρει πιο κοντά;

Τα αποσπάσματα που διάβασα προσπαθούν — με πολλή ευαισθησία — να φτιάξουν μια ν έ α «ιστορική» αφήγηση για την Κύπρο.

Χρησιμοποιούν την προφορική μας ντοπιολαλιά και γλώσσα, το «τζαι», το «θκυο», το λαϊκό, για να δείξουν πως οι λαοί μας έχουν και κοινές μνήμες, αλλά και κοινές πληγές.

Κι αυτό, ναι, είναι μεγάλο κέρδος.

Η γλώσσα ενώνει.

Όμως:

Η ιστορία δ ε ν μπορεί να γραφτεί με στρογγυλεμένες λέξεις και τάσεις εξισωτισμού.

Μιλάμε για «υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών» — χωρίς να λέμε βέβαια το π ο ι ο ς την επέβαλε!...

Μιλάμε για δυο κρατικούς μηχανισμούς — ενώ ένας είναι Κράτος και ο άλλος είναι μη αναγνωρισμένο καθεστώς κατοχής.

Μιλάμε για παγοποιημένη γραμμή — χωρίς να λέμε το π ο ι ο ς την ενίσχυσε στρατιωτικά.

Κι έτσι, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, πέφτουμε στην παγίδα του εξισωτισμού.

Όλα ίσα κι όμοια; Εμμ, δ ε ν είναι βρε σύντροφοι και συντρόφισσες.

Μπορούμε να συμφιλιωθούμε;

Μα για να το κάνουμε, πρέπει πρώτα να πούμε την ιστορική αλήθεια.

Η απο-εθνοτικοποίηση της γλώσσας είναι σωστή.

Η απο-ιστορικοποίηση της ιστορικής μνήμης και αλήθειας είναι το λάθος της εν λόγω εκδόσεως.

Η μνήμη είναι σαν το ρυάκι:

αν πας να της φράξεις τις πηγές, ή θα ξεραθεί — ή θα πλημμυρίσει. Άσε την να κυλήσει καθαρή.

Αυτό χρειαζόμαστε για την Κύπρο. Γάργαρη μνήμη και αληθεύουσα ιστορία. Τίποτα λιγότερο.

Του Παναγιώτη Νούνη

Ελεύθερος Στοχαστής

5 Ιουνίου, 2025